TIL-behandeling

In 2022 is de studie “Tumor-infiltrating lymphocyte therapy or ipilimumab in advanced melanoma” succesvol afgesloten. Na een presentatie door John Haanen bij ESMO2022 werden de resultaten ook gepubliceerd in de NEJM. Het studieteam heeft veel lof geoogst voor het voltooien van deze mooie en met een positief resultaat afgeronde studie.

Het Zorginstituut heeft inmiddels aangegeven dat deze behandeling nu hoort bij “de stand der wetenschap en praktijk” en dat patiënten daar dus voor in aanmerking kunnen komen. De voorwaardelijke toelating van TIL bij de indicatie melanoom in studieverband is daarmee verlopen. Er is een nu een vergoeding voor TIL-behandeling binnen de huidige dbc-systematiek. Maar om daarvoor in aanmerking te komen, moet er nog wel aan een groot aantal voorwaarden voldoen worden.

Op dit moment kunnen patiënten alleen nog in het NKI/AVL behandeld worden.

Indicaties

Het Zorginstituut heeft de volgende indicaties voor TIL-behandeling bij melanoom toegestaan:

- Patiënten met een cutaan melanoom die hetzij in de adjuvante setting progressie vertonen (tijdens of binnen 3-6 maanden na stoppen) onder anti-PD-1;

- Patiënten met een cutaan melanoom die in de gemetastaseerde setting als eerstelijn anti-PD-1 hebben gehad of als eerstelijn ipi/nivo hebben gehad en hieronder/hierna progressieve ziekte hebben;

- Patiënten die neoadjuvant (Nadina) ipi/nivo hebben gehad, hier geen respons op hadden en postoperatief nivolumab kregen en daaronder progressief zijn.

Patiënten die eerst anti-PD-1 hebben gehad (adjuvant of voor gemetastaseerde ziekte), waaraan dan ipilimumab bij progressie wordt toegevoegd en dan opnieuw progressie vertonen komen niet in aanmerking. Ipilumumab/nivolumab was voor hen echt een nieuwe behandelingslijn na falen van anti-PD-1.

Patiënten met een mucosaal melanoom die ipilimumab/nivolumab hebben gehad komen ook niet voor TIL-behandeling in aanmerking, tenzij de zorgverzekeraar dit uit coulance toestaat (precedent).

En tot slot komen patiënten die progressief zijn onder BRAF/MEK remming ook niet voor TIL in aanmerking, omdat gegevens over het effect van TIL in deze setting ontbreken.

Er zijn meer TIL-centra nodig, commissie adviseert

Ondanks bovenstaande beperkingen, is de aanmelding van patiënten die voor TIL-behandeling in aanmerking willen komen, groot. Het Antoni van Leeuwenhoekhuis, kan deze populatie niet alleen behandelen. Om deze reden hebben het bestuur van de NVMO en WIN-O een commissie ingesteld die haar moet adviseren in de selectie van melanoomcentra die ook TIL-behandelingen kunnen gaan uitvoeren.

De commissie bestaat uit de internist-oncologen John Haanen (NKI/AVL), Jan Willem de Groot (Isala, mede namens het bestuur van de NVMO), Hans Westgeest (Amphia), Franchette van den Berkmortel (Zuyderland) en Koos van der Hoeven (voorzitter, voormalig voorzitter DMTR) en Bastiaan Nuijen, apotheker uit het NKI/AVL en daar verantwoordelijk voor de TIL-cel productie.

TIL-productie staat los van de toediening

Bij de TIL-therapie gaat het zowel om het produceren van TIL-cellen als om de toediening hiervan. Deze twee hoeven niet aan elkaar gekoppeld te zijn. Voor de productie van TIL-cellen is het NKI/AVL gestart met een procedure bij de EMA die tot markt-autorisatie moet leiden. Het doel daarvan is om de TIL-productie voor langere tijd tegen acceptabele prijs te borgen. De eisen daarvoor zijn hoog en op dit moment is een nieuwe productiefaciliteit nog niet aan de orde.

Selectieprocedure gestart

Op korte termijn moeten er minimaal twee extra melanoomcentra gevonden worden die naast het NKI/AVL de TIL-behandeling voor patiënten met een gemetastaseerd melanoom op zich kunnen nemen. Het is niet uitgesloten dat er de komende jaren nog meer centra nodig zijn.

De commissie heeft een inschatting gemaakt dat er nu jaarlijks ongeveer 100 patiënten voor een TIL-behandeling in aanmerking komen. Het NKI/AVL heeft voor 2023 toestemming gekregen van IGJ voor 50 TIL producten (hospital exemption).

De commissie heeft criteria opgesteld waaraan een centrum moet voldoen om de TIL-behandeling te gaan implementeren. Aan alle melanoomcentra is gevraagd hierop te reageren. Het is de bedoeling dat de commissie voor 1 juni met een definitief advies komt.

In de tussenliggende tijd is er al wel een periodiek overleg gestart, waarbij oncologen patiënten kunnen bespreken, waarvan ze denken dat deze mogelijk in aanmerking kunnen komen voor een TIL-behandeling. We streven ernaar om een landelijk MDO te starten voor het triëren van patiënten voor TIL behandeling.

John Haanen
Koos van der Hoeven