Onderzoek reisbereidheid
Onderzoek reisbereidheid
In 2032 zal de incidentie van kanker naar verwachting 156.000 nieuwe diagnoses per jaar bedragen. De medisch-oncologische zorg betreft vaak intensieve en langdurige behandeltrajecten met bijvoorbeeld chemotherapie. Voor deze patiënten kan de concentratie van oncologische zorg allerlei implicaties hebben. Het doel van deze studie was om inzicht te krijgen in hoe lang patiënten bereid zijn te reizen voor hun medisch-oncologische zorg.
Methode
Op 13 en 14 maart 2023 werd op de polikliniek Medische Oncologie van 65 van de 72 Nederlandse ziekenhuizen een flashmob-onderzoek uitgevoerd naar de reisbereidheid van patiënten voor medisch-oncologische zorg. Aan patiënten met een (bel)afspraak werd gevraagd een vragenlijst in te vullen over reisbereidheid en eventuele reisproblemen. Reisbereidheid werd gedefinieerd als hoe lang patiënten maximaal willen reizen voor hun behandeling en/of controle dan wel behandeling en/of controle in een ziekenhuis met meer ervaring in hun type kanker (enkele reis). Significante verschillen in verdelingen tussen de diverse socio-demografische karakteristieken ten aanzien van reisbereid werden getoetst met een χ2-toets en variantieanalyse (ANOVA).
Resultaten
In totaal namen 4337 medisch-oncologische patiënten deel aan het onderzoek. De patiëntkenmerken zijn te vinden in het supplement bij dit artikel. Het responspercentage per ziekenhuis was gemiddeld 62% (uitersten: 31-100). Van de deelnemende patiënten was 4% jonger dan 40 jaar, 75% tussen de 40-74 jaar en 21% 75 jaar of ouder.
Voor hun huidige behandeling was 31% van de patiënten bereid maximaal 30 minuten (enkele reis) te reizen, 42% tussen de 30-60 minuten, en 20% meer dan 60 minuten. Voor de controlebezoeken was de reisbereidheid geringer (figuur). Naar een ziekenhuis met meer ervaring in hun type kanker was 15% bereid maximaal 30 minuten te reizen, 38% tussen de 30-60 minuten, en 44% meer dan 60 minuten. Ten tijde van het onderzoek reisde 72% van de patiënten minder dan 30 minuten voor hun controle of behandeling.
Weergegeven is hoe lang patiënten maximaal bereid waren te reizen (enkele reis) voor medisch-oncologische zorg. Links staat de maximale reistijd voor hun huidige behandeling, in het midden de maximale reistijd voor controle zonder behandeling, en rechts de maximale reistijd voor behandeling en controle in een ziekenhuis met meer ervaring in hun soort kanker.* Dit betreft patiënten die geen behandeling kregen op het moment dat zij de vragenlijst invulden (n = 233).‡ De aanduiding ‘onbekend’ werd gegeven als de patiënt deze vraag niet beantwoord had (huidige behandeling: n = 113; controle: n = 99; ziekenhuis met meer ervaring: n = 134).
De reisbereidheid was groter bij patiënten jonger dan 40 jaar, hoger opgeleide patiënten, patiënten met een beter fysiek functioneren en patiënten met een zeldzame vorm van kanker. Het laagst was de reisbereidheid onder patiënten van 75 jaar of ouder; 39% van hen was bereid meer dan 1 uur te reizen, versus 47% van de patiënten in de leeftijd tussen 40 en 74 jaar.
Ongeveer 70% van alle patiënten ervoer geen reisproblemen, terwijl 22,5% soms en 7,5% vaak tot altijd problemen ervoer. De genoemde reisproblemen waren onder andere zich een last voor anderen voelen (44%), te ziek of te moe zijn om te reizen (25%) en reiskosten (20%). Reisproblemen werden vooral ervaren door patiënten met comorbiditeit of een verminderd fysiek functioneren
Conclusie
In dit flashmob-onderzoek wilde 15% van de patiënten niet langer dan 30 minuten reizen (enkele reis) voor behandeling en controle in een ziekenhuis met meer ervaring in hun type kanker; 44% was bereid hier meer dan 1 uur voor te reizen. Hoogopgeleiden, patiënten met een zeldzame vorm van kanker en patiënten met een beter fysiek functioneren waren meer bereid tot langer reizen. Patiënten van 75 jaar of ouder daarentegen waren minder reisbereid en meer dan een kwart van alle patiënten ervoer reisproblemen; dit waren vooral patiënten met comorbiditeit of verminderd fysiek functioneren. Het is belangrijk hier rekening mee te houden in de uitwerking van het Integraal Zorgakkoord.